03-Profeti Jona: Komunikimi i Ungjillit

Nga seria “Profeti Jona: Kuptimi, Komunikimi dhe Mishërizimi i Ungjillit”

Sot do të vazhdojmë me atë seri të shkurtër prej katër predikimesh mbi Librin e Profetit Jona, seri që e kemi filluar para dy javësh. Në fakt duhet të sqaroj që edhe pse unë besoj në predikimin ekspozues të Shkrimeve të Shenjta, edhe pse kjo është dhe do të jetë metodologjia zyrtare e imja për aq kohë sa do të jem pastor i kësaj bashkësie lokale, unë gjithashtu besoj se është e lejueshme që herë pas here të jepen edhe predikime tematike. Me predikim ekspozues ne kuptojmë studimin kronologjik të librave të biblës, varg pas vargu, kapitull pas kapitulli, dhe libër pas libri. Në predikimin ekspozues, përzgjedhja, axhenda dhe renditja e temave që trajtohen përcaktohet nga struktura e librit që studiohet, që në fakt është e përcaktuar që më parë nga Fryma e Shenjtë momentin kur e dha atë libër përmes profetëve apo apostujve. Ky është predikimi ekspozues, përfitimet frymore të së cilës mbi Kishën janë të shumta për tu përmendur në këtë moment. Predikimi tematik nga ana tjetër adreson vetëm ato tema të përzgjedhura nga vetë pastori, mundësisht nën ndriçimin e Frymës së Shenjtë. Megjithatë, edhe predikimi tematik duhet të jetë ekspozues në vetvete. Me këtë kuptojmë që tema që trajtohet duhet të dalë direkt dhe në mënyrë ekspozuese nga ato pasazhe biblike mbi të cilat ato mbështeten. Kështu, mënyra që unë kam zgjedhur për të studiuar Librin e Jonës është ajo e predikimit tematik, kjo për arsye kohore pasi një trajtim i vërtetë ekspozues do të merrte të rreth trembëdhjetë javë.

Por le të rikujtojmë arsyet [arse po studiojmë në mënyrë të shpejtuar Librin e profetit Jona. Së pari, qëllimi im është që të inkurajohemi që të përfshihemi në ungjillëzim. Çdo i krishterë është i thirrur që të dëshmojë me fjalë dhe me vepra aleancën e tij me Krishtin si dhe shpresën që është në ne. Pjetri shkroi “shenjtëroni Zotin Perëndinë në zemrat tuaja dhe jini gjithnjë gati për t’u përgjigjur në mbrojtjen tuaj kujtdo që ju kërkon shpjegime për shpresën që është në ju” (1Pjet. 3:15). Kjo nënkupton që aleanca jonë me Krishtin, besimi ynë duhet të jetë kaq i prekshëm dhe evident për shkak të jetëve tona, saqë ajo botë që është gjithmonë duke na vëzhguar dhe përndjekur të marrë gjithashtu nga ne në mënyrë verbale edhe arsyen apo interpretimin e vërtetë të ndryshimit që ekziston ndërmjet ne dhe atyre.

Së dyti, qëllimi im është që përmes lëvizjes së Fjalës dhe të Frymës gjithsecili prej nesh të shenjtërojë Perëndinë në zemrën e tij apo të saj duke hequr dorë nga idhujt që fshihen në të dhe që militojnë kundra Krishtit në trupin tonë. Mbani mend një citim nga Reformatori, teologu dhe pastori John Calvin: “Zemrat tona janë fabrika idhujsh.” Kjo është çfarë pengon dhe dobëson si shenjtërimin tonë të përditshëm ashtu edhe dëshmimin tonë. Ne duhet të kuptojmë idhujt e zemrës sonë përpara se sa të kuptojmë idhujt e zemrave ë atyre që kemi përballë. Ne duhet të adresojmë idhujt e zemrës tonë përpara se të adresojmë idhujt në zemrat e të tjerëve. Ne duhet ti predikojmë e ungjillin vetes tonë përpara se sa tua japim atë të tjerëve

Javën e kaluar pamë që ky është thelbi apo esenca e librit të profetit Jona. Edhe pse unë nuk kam arritur, dhe në këtë seri as nuk do të arrij që të prek të tëra vargjet dhe elementet e këtij libri, mund të themi me siguri të plotë që për aq kohë sa ne e kemi adresuar e kuptuar thelbin e këtij libri, dhe për aq kohë sa ne kemi kuptuar idhujt që fshihen në zemrën tonë dhe i kemi mortifikuar (bërë të vdesin) ato, ne mund të themi që e kemi predikuar, kuptuar dhe aplikuar librin e profetit Jona.

Cili është pra tema apo thelbi i këtij libri? Profeti Jona ishte thirrur që të predikonte mesazhin e dënimit dhe të hirit sovran të Perëndisë me kërkesën për pendim dhe besim. Ky predikim i duhej drejtuar popullit të Ninevesë së perandorisë së Asirisë. Profeti Jona e refuzoi këtë pasi shkonte kundra nacionalizmit idhujtar që kontrollonte zemrën e tij. Herën e kaluar pamë që kjo gjen aplikim edhe për ne sot. Ne sot mund tu refuzojmë ungjillin, lutjen, miqësinë e Krishterë atyre që i urrejmë, që na kanë bërë keq, që nuk i konsiderojmë të sa njëjtës racë, klasë sociale, politike, arsimore, apo ekonomike me ne. Maj mend një ungjilltar i vjetër që gjithmonë më shoshte: “Ne nuk mund ti flasim njerëzve për Krishtin nëse nuk flasim me ta.” Më parë duhet të ekzistojë mediumi i bashkëbisedimit përpara se sa ne ta mbushim atë bashkëbisedim me përmbajtjen e ungjillit. Por që ky medium të ekzistojë, më parë duhen pastruar zemrat tona nga idhujtarit e shovinizmit, inatit, mërisë, xhelozisë, frikës, etj. Ne nuk mund të jemi të gatshëm për të dëshmuar për shpresën që është në ne nëse më parë nuk kemi shenjtëruar Zotin Perëndi në zemrat tona (1 Pjet. 3:15).

Bota Qorton Kishën

Vini re ironinë e providencës sovrane dhe qëllimplotë të Perëndisë tek kapitulli i parë i Jonës. Jona e gjen veten në mes të atyre personave që ai i urrente më shumë, paganët idhujtarë që po i thërrisnin perëndive të tyre për shpëtim. Por çfarë është akoma dhe më interesante në këtë pasazh është qortimi që bota idhujtare i bën Kishës së Perëndisë. Së pari tek Jonah 1:6 bota idhujtare e qorton Kishën që në një letargji shpirtërore për shkak të idhujve në zemrën e saj nuk lutet as për veten e saj e aq më pak për shpëtimin e të tjerëve. Kisha që nuk lutet për shpëtimin e botës dhe bota që qorton kishën për letargjinë e saj mund të jetë një prej titujve apo temave të një predikimi ë të detajuar bazuar mbi Jonan 1:4-10. Kisha e përfaqësuar nga Jona nuk përdor privilegjet shpirtërore dhe autoritetin apo resourcet shpirtërore për bekimin e tërë botës. Por çfarë është akoma dhe më e rëndë është fakti që anija plot me paganë idhujtarë jo vëtëm që po fundoset sepse Jonah nuk po i lutej të Plotfuqishmit, por ishte pikërisht mëkati i Jonës, idhujtaria e Kishës ajo që po fundostë paganët idhujtarë.

Dy Mënyra Arratisjeje

Kjo më sjell kështu në mënyrë ekspozuese menjëherë në një temë që gjendet kudo në Bibël që është: Ka dy mënyra për të rendur nga Perëndia, mënyra pagane dhe mënyra “kristiane.” Sipas Romakeve 1 bota pagane-ateiste-religjose i rend ndaj Perëndisë së vërtetë. Pali shkroi “Sepse zemërimi i Perëndisë zbulohet nga qielli për çdo pabesi e padrejtësi të njerëzve, që mbysin të vërtetën në padrejtësi meqenëse ajo që mund të njihet prej Perëndisë është bërë e dukshme në ta, sepse Perëndia ua ka shfaqur atyre.… me qëllim që ata të jenë të pafalshëm…[sepse] megjithëse e njohën Perëndinë, nuk e përlëvduan as e falënderuan si Perëndi, përkundrazi u bënë të pamend në arsyetimet e tyre dhe zemra e tyre pa gjykim u errësua. ²² Duke e deklaruar veten të urtë, u bënë të marrë, ²³ dhe e shndërruan lavdinë e Perëndisë së pakalbshëm në një shëmbëllim të ngjashëm me atë të një njeriu të kalbshëm, të shpendëve, të kafshëve katërkëmbëshe dhe të rrëshqanorëve…që e ndryshuan të vërtetën e Perëndisë në gënjeshtër dhe adhuruan dhe i shërbyen krijesës në vend të Krijuesit, që është i bekuar përjetë.” Keshtu Pali tek Romakeve 1 deklaron e e tërë bota pagano-ateiste-religjiose që nuk i shërben Perëndisë së vërtetë është në idhujtari, mëkat e dënimin e Perëndisë. Pastaj vazhdon në kapitullin e dytë të Romakëve duke shpallur po aq fajtorë, mëkatarë e idhujtarë edhe Izraelin që ishte populli i zgjedhur i Perëndisë, Kisha e Dhiatës së Vjetër. Pse? Pasi ka dy mënyra për të rendur nga prezenca e Perëndisë, ajo e religjiozit pagan-ateistit-rebelit, dhe ajo e atyre që duhej tu përkisnin Perëndisë me trup e zemër.

Këtë temë e gjejmë gjithashtu edhe tek parabola e djalit plëngprishës, që në fakt duhet të themi se është historia e djemve plëngprishës. Në këtë paralel të Krishtit, djali i vogël përfaqëson liberalin, paganin, imoralin, atë që do të jetojë plotësisht i lirë nga ndërgjegjja dhe fakti që Perëndia ekziston, një djalë që dëshironte pasuritë e babait të tij që këtu përfaqëson Perëndinë. Djali i madh përfaqëson moralistin, religjiozin i cili po aq sa edhe i vogli dëshiron pasuritë e atit por jo atit. Që të dy duan të përdorin Perëndinë dhe bekimet e tij por pa pasur perëndinë në kuadër. Njëri e bën këtë duke qenë tepër i keq dhe tjetri duke qenë tepër i mirë. Që të dy përpiqen që të arratisen nga Perëndia dhe të fitojnë shpëtimin e tyre nga prezenca e tij. Në fund të historisë djali i keq shpëtohet dhe djali i mirë humb. Kështu çfarë duhet komunikuar gjatë ungjillëzimit është se djali i mirë nuk humbi pavarësisht nga mirësia e tij por për shkak të mirësisë së tij. Ai nuk vjen në festën e atit, që është shpëtimi që na ofrohet nga Perëndia për shkak të krenarisë së tij që ai ka për moralitetin dhe meritat e tij. Pra është drejtësia e tij që e mban atë larg shpëtimit, është drejtësia e tij idhujtaria e tij, arratisja e tij nga Perëndia.

Po të njëjtën teme e gjejmë edhe tek Predikimi i Krishtit në Mal (Mateu 5-7). Në të Krishti krahason dy mënyra për të jetuar. Mënyra sipas vullnetit të Krishtit dhe mënyra moraliste apo religjioze. Ai e bën këtë kur thotë “ju keni dëgjuar tju jetë thënë nga të vjetrit…por unë po ju them” (Mateu 5:21-48). Po kështu ai na mësoi që të lutemi, argjërojmë, japim lëmosha e adhurojmë jo sipas mënyrës së hipokritëve, pra sipas mënyrës moraliste e religjioze por sipas mënyrës biblike. Së fundi ai flet për derën e ngushtë nga njëra anë dhe për derën e gjerë dhe rrugën e hapur nga ana tjetër, drurin e mirë dhe drurin e keq, profetët e vërtetë nga profetët e rremë, shtëpinë e ndërtuar mbi shkëmbin që është Krishti dhe shtëpinë e ndërtuar mbi mënyrat e preferencat e njeriut. Kështu këtu kemi moralizmin religjioz nga njëra anë dhe Krishtërimin Biblik nga ana tjetër. Kjo supozon që në botë ekzistojnë paganët idhujtarë që bëjnë orgjia në mes të rrugës dhe e bëjnë këtë për të rendur nga Perëndia, por po kështu po bëjnë edhe këta moralistat religjiozë.

Pra në këtë botë ka dy lloje të arratisurish, religjioz dhe ireligjioz, ortodoks dhe jo-ortodoks, besimtarë dhe jo-besimtarë. Kjo është një temë shumë më e madhe në Bibël nga mund ta imagjinoni, dhe unë sugjeroj që mënyra më e mirë për të bërë ungjillëzim është për tu komunikuar njerëzve që ka tre mënyra për të jetuar. Së pari ka dy mënyra për të jetuar, mënyra sipas Perëndisë dhe mënyra sipas njeriut, të jetuarit sipas vullnetit të Perëndisë apo sipas vullnetit të njeriut, për lavdinë e Krijuesit ose për lavdinë e krijesës. Por mënyra sipas njeriut në vetvete ndahet në dy kategori që në pamje të parë duken shumë ndryshe, që në fakt janë të njëjta por që u duhet komunikuar njerëzve gjatë proçesit të ungjillëzimit pasi të tërë njerëzit bien në njërën prej këtyre kategorive. Ka dy mënyra për tu arratisur nga prezenca e Perëndisë si Shpëtimtar: e para është ajo e të jetuarit keq, ndjekja e mëkatit, e epsheve, e lakmive, e veprimeve të dukshme, skandaloze, pra jeta e njeriut pa asnjë vetë-frenim, kufizim apo moralitet. Kjo është mënyra e parë e të jetuarit për lavdinë e krijesës, për ta shpëtuar atë nga prezenca dënuese e Perëndisë.

Mënyra e dytë është ajo e të qenit një njeri i mirë, moral, që në mënyrë fanatike e ndjek ligjin e Perëndisë për ta përmbushur atë. Kjo mënyrë jetese bëhet me qëllim që Perëndia ti ketë borxh njeriut pranimin në prezencën e Tij, pra shpëtimin. Pra, ka dy mënyra për të kërkuar shpëtimin nga prezenca dënuese e Perëndisë, ajo e të mbyturit të së vërtetës në padrejtësi, dhe ajo e të merituarit të prezencës së Perëndisë përmes një jete religjioze. Të jesh i shpëtuar nga hiri sovran e i pamerituar i Perëndisë është një koncept dhe përjetim radikal. Nëse ne jemi të shpëtuar nga një hir i tillë, atëherë ne humbasim të tëra të drejtat tona, dhe nuk ka më asgjë që Perëndia nuk ka të drejtë të na kërkojë. Nga ana tjetër, nëse ne kemi shpëtuar vetveten përmes punëve tona të mira, meritave e vlerave tona, atëherë marrëdhënia jonë do të jetë si ajo me shtetin. Ne i paguajmë shtetit taksat që na kërkohen dhe si rrjedhim shteti na është borxhli, mbi të gjitha ne kemi të drejtat tona mbi shtetin i cili normalisht kthehet në shërbëtorin tonë momentin që e kemi paguar me taksat tona. Kjo është mënyra e dytë që njerëzit përdorin për tu arratisur nga Perëndia. Me meritat, veprat e mira, ofertat, adhurimin e shërbimin tonë, religjiozi apo moralisti ka për qëllim që ti paguajë taksën Perëndisë, ti mbyllë gojën atij, ti japi të drejta vetes mbi Perëndinë dhe ti heqë atij çdo të drejtë për të na kërkuar ndonjë herë ndonjë gjë. Nëse njeriu i mirë e shpëton vetveten përmes mirësisë së tij atëherë ka një limit përtej së cilës Perëndia nuk mund të kërkojë prej teje. Nëse shpëtimi është plotësisht nga hiri, një dhuratë e pamerituar e Perëndisë atëherë nuk ka asgjë që ai nuk mund të na kërkojë. Kjo është diçka radikale. Kjo është arsyeja përse doktrina e shfajësimit nga vetëm nga hiri i marrë vetëm përmes besimit nuk është popullor apo lehtësisht i pranueshëm sot. Nga njëra anë, njerëzimi perëndimor i influencuar nga revolucioni francez e idetë iluministe e gjen të vështirë që të mos kenë të liri e drejta përpara Perëndisë. Nga ana tjetër, ata brenda Krishtërimit mendojnë që nëse jemi të shpëtuar nga një hir i tillë atëherë kjo i hap rrugën relaksimit të moralit pasi thonë që kjo mund të çojë disa që të thonë “le të mbetemi në mëkat që të teprojë hiri” (Rom. 6:1). Por nëse kuptojmë natyrën radikale të hirit sovran të Perëndisë do të kuptonim që në këtë lloj Krishtërimi nuk ka vend për një relaksim të tillë.

Po ju kujtoj që sot ne po flasim për komunikimin e ungjillit njerëzimit idhujtar, dhe ne të gjithë duhet të mbajmë mend e kuptojmë mirë se si këto dy mënyra idhujtarë për të renduar nga perëndia funksionojnë, pasi vetëm atëherë do ti afrohemi plagës mbi të cilën ne duhet të hedhim balsamin e ungjillit. Pra nga njëra anë kemi një rebelim total e imoral-pagan-ateist, nga ana tjetër kemi moralizmin, qoftë ai edhe i “krishterë” që përpiqet që të mbajë perëndinë larg përmes veprave të mira, një jete të moralshme apo përfshirjes në betejat e Krishtërimit (Mateu 7:21-23). Në këtë kategori të dytë arratisjeje, moralisti ka kthyer moralitetin, religjiozitetin, besimin, sakrificat për fenë kishën apo Perëndinë në një idhull, mirësinë, meritat apo shenjtërinë e tij në një idhull.

Pra, ka dy mënyra për të pasur idhuj, për të renduar nga Perëndia, për të shpëtuar vetveten nga Perëndia. Si rrjedhim si religjioni dhe irreligjioni, si moraliteti ashtu edhe imoraliteti, edhe pse mund të duken totalisht ndryshe në sipërfaqe, ato janë thellësisht e njëjta gjë. Kjo duhet përvetësuar mirë nga ne në mënyrë që të bëjmë ungjillëzim në frymë dhe në të vërtetë. Detyra jonë në ungjillëzim është që tu japim njerëzve tre mënyra për të jetuar, dhe kjo për dy arsye që do ti ilustroj me personazhet e dy vëllezërve të parabolës së Djalit plangprishës (Luka 15:11-32). Së pari, vëllai i vogël i historisë së djalit plangprishës si rregull e di që është mëkatar, dhe nuk krijon shumë probleme për ne në ungjillëzim. Problemet ne i hasim kur takojmë vëllezërit e mëdhenj moralist të kësaj bote, dhe këtu futen shumica e njerëzve të kësaj bote. Kur kuptojmë dhe komunikojmë konceptin se ka dy mënyra për tu arratisur nga Perëndia dhe një mënyrë të tretë për të jetuar ne do të mund të fitojmë vëmendjen e atyre që kanë nevojë të dëgjojnë ungjillin. Së dyti, duhet të dimë që shumë prej vëllezërve të vegjël që jetojnë në rebelim të plotë e bëjnë këtë gjë si reagim ndaj hipokrizisë së njerëzve që bëjnë pjesë në kategorinë e vëllait të madh. Kur studion hipokrizinë dhe vet-drejtësinë e vëllait të madh kupton gjithashtu edhe përse vëllai i vogël largohet nga shtëpia e Atit. Jona është një ilustrim i vëllait të madh dhe marinarët paganë janë ilustrimi i vëllait të vogël. Bota imorale që qorton Kishën moraliste, hipokrite që në fakt është po aq idhujtare sa edhe ajo vetë. Kjo është arsyeja përse Kisha e ka humbur influencën e saj kudo në Evropë, qoftë ajo Katolike, Ortodokse, Anglikane apo Protestanto-Ungjillore. Vetdrejtësia, krenaria, mendjemadhësia dhe hipokrizia e atyre brenda Kishës janë guri i pengesës për ata që janë jashtë kishës dhe ky është mallkim. Kështu kur ndajmë ungjillin, nëse nuk u preçizojmë njerëzve ndryshimin ndërmejt moralizmit religjioz dhe krishterimit biblik, ata do të kujtojmë se po u bëjmë thirrje që thjesht të bëjnë një jetë hipokrite e moraliste.

Pra, mbani mend që ne duhet tua bëjme të qartë dhe duhet tua përmendim shpesh njerëzve që ka tremënyra për të jetuar, që ka dy mënyra për të rendur nga Perëndia, një duke qenë shumë i mirë dhe një duke qenë shumë i keq, por që ka një mënyrë të vërtetë për të qenë në një marrëdhënie me të. Kur bisedon me rebelin imoral ne jo vetëm që duhet ti tregojmë atij idhujt e zemrës së tij por gjithashtu edhe faktin që ne nuk po i bëjmë që të zëvendësojë një idhujtari me një tjetër, një arratisje me një tjetër. Në të njëjtën mënyrë kur takojmë ‘vëllezër të mëdhenj” ne duhet të gërmojmë thellë në zemrat e tyre për tu treguar atyre mënyrën e tyre se si po përpiqen që të rendin nga Perëndia përmes idhujtarisë së moralitetit dhe religjiozitetit tyre. Mësoni dhe mabni mënd në këtë moment një koncept që vjen nga Martin Luteri i cili shkroi që tendenca natyrore e njeriut është që pasi ka marrë dhe kuptuar shpëtimin nga hiri të kthehet e të jetojë në shpëtimin nga veprat. Kjo është një nga arsyet përse Perëndia na ka dhënë 66 libra në Bibël, që predikohet çdo ditë diele dhe që përsëritet po i njëjti mesazh. Zemrat njerëzore të shpëtuara nga hiri i pamerituar dhe sovran i Perëndisë do të kenë deri në ditën e fundit të jetës tendencën për tu kthyer tek mesazhi i moralizmit religjioz, tek mënyra e jetës së vëllait të madh. Ne e kuptojmë ungjillin dhe në mënyrë konstante kthehemi tek mesazhi i drejtësisë si pasojë e meritave e veprave tona. Kur ne e bëjmë këtë, aq më shumë edhe predikimi ynë do të kuptohet si një thirrje për tu bërë të mirë, për tu bërë religjiozë e moralistë që po fitojnë shpëtimin e tyre përmes veprave tona. Bëni dallimin në komunikimin tuaj ndërmjet modelit apo paradigmës moraliste e religjioze të vëllait të madh nga krishterimi Biblik. Njerëzit do të mendojnë se ne po u themi që të shenjtërohen në mënyrë që të shpëtohen kur në fakt ne duhet tu deklarojmë se në fillim vjen shpëtimi dhe mbi të e si pasojë e saj ndërtohet shenjtërimi. Ky është thelbi teologjik i Judaizmit të Dhiatës së Re, të Katoliçizmit ç Ortodoksisë nga Krishtërimi biblik. Nuk është e mjaftueshme që tu themi se shpëtimi është nga hiri, ajo duhet shpjeguar e ilustruar hollësisht. Kjo e bën utopik ungjillëzimin 5-minutësh, dhe na bën thirrje ne që të përfshihemi në një investim më të gjatë kohor në jetët e njerëzve.

Mëkati, Hiri dhe Besimi

Së fundi, le të shikojmë shkurtimisht se si mund tu komunikojmë të tjerëve në ungjillëzim mëkatin, hirin dhe besimin. Së pari ju inkurajoj që tua komunikoni konceptin e mëkatit njerëzve duke përdorur konceptin e idhujtarisë por pa përdorur fjalën idhujtari. Çfarë është idhujtaria? Sigurisht që idhujtaria është mëkat, dhe në disa raste mund të përdorni Predikimin në Mal për të përkufizuar mëkatin dhe idhujtarinë, por në një formë më të shkurtuar idhujtaria nuk është thjesht të bërit e gjërave të këqija, por është  ngritja në qëllimin final të gjërave të mira. Koncepti i idhujtarisë është më e gjerë, pra përfshin si sjelljen e vëllait të vogël, gjërat që janë qartësisht mëkat në këtë botë, por gjithashtu edhe hipokrizinë e vëllait të madh. Idhujtaria është kthimi në synimin final të gjërave të mira të kësaj bote, të jetuarit për diçka që në fakt është e krijuar nga Perëndia për të na shërbyer e afruar edhe më shumë me Perëndinë. Pra, nëse përfshirja në diçka nuk na afron për tek Perëndia por na largon prej tij, ajo është idhujtari. Moraliteti dhe religjioziteti nuk i thyen ligjet e Perëndisë, dhe si rrjedhim janë më të vështira për tu adresuar, por kur provojmë se këto po përdoren si një qëllim në vetvete, apo si një mjet për të marrë përfitime të tjera nga Perëndia, atëherë ne po i afrohemi origjinës së problemit duke përdorur konceptin e idhujtarisë. Për shembull, ju mund ti thoni jobesimtarëve diçka të ngjashme me këtë: Pika e parë, ti po jeton për diçka, cdo njeri gjen një arsye për ekzistencën e tij. Një atlet sprintier njëqind metërshi me apo pa pengesa mund të jetojë për ato dhjetë sekonda që i duhen për të përshkruar distancën. Një muzikant mund e gjen kuptimin e jetës së tij në ato 60 minuta ekzekutimi muzikor. Një prind mund ta gjejë kuptimin e jetës kur shikon fëmijën e tij të rritur e të suksesshëm. Një boksier, politikan, rrugaç apo një alpinist mund të jetojë për atë ndjenjën që ndjen 10 minutat e para pas fitores. Tek Rocky I, personazhi që Silvestre Stallone luan insiston që të ndeshet me kampionin e boksit thjesht për të justifikuar ekzistencën e tij në këtë botë. Ai thotë në një moment: “Nëse ndeshem e di që nuk rroj kot.” Detyra jonë e parë pra, është që të zbulojmë dhe tu tregojmë njerëzve mëkatin e tyre duke u treguar atyre idhujt që kanë në zemër dhe se si ata kanë shndërruar gjerat e mira të Perëndisë në qëllimin final të jetës së tyre. Ato mund të jenë pasuria, pushteti politik, respekti publik, kauza sociale, aprovimi nga shoqëria apo komuniteti që të rrethon, familja, fama, etj. Për këtë folëm javën e kaluar dhe kjo është pika e parë.

Së dyti, duhet tu tregojmë njerëzve që çdo njeri është një skllav. Fakti që personi nuk ka identitet, lumturi apo prehje deri sa ta arrijë atë provon që ai është skllav i saj. Kjo do të thotë që ai idhull që personi ka do ta rrënojë atë apo ai idhull e kontrollon plotësisht atë. Një diçka që të kontrollon në atë mënyrë të shfrytëzon, të shtrydh dhe në fund të fal. Idhujt të premtojnë shumë por nuk të dorëzojnë apo materializojnë premtimet që bëjnë. Nëse ajo gjë që të duhet ta realizosh për të justifikuar ekzistencën tënde, kur nuk e realizon te jep faj e dëshpërim. Nëse dikush të pengon për të realizuar idhullin tënd atëherë do të përjetosh inat e frustrime, nëse diçka e kërcënon atë njeriu do të provojë ankthe të mëdha. Nëse dështon në kauzën e idhullit personi do të përjetojë një masë të madhe faji.

Pra, së pari çdo njeri jeton për diçka, si rrjedhim, së dyti do njeri është skllav. Por së treti, si rrjedhim edhe njeriu më irreligjioz në botë po adhuron diçka ndërsa religjiozi po adhuron diçka tjetër veç Perëndisë. Pra kthehemi tek ato dy mënyrat se si çdo njeri po rend prej prezencës së Perëndisë. Së katërti, ndryshe nga të gjitha këto, Krishti është i vetmi Zot apo padron, ai është i vetmi qëllim absolut e final, ai është i vetmi objekt adhurimi, obsesioni, besimi apo nënshtrimi që nëse e ndërton jetën mbi të, edhe nëse e tradhton për një moment, ai është i vetmi që do të të falë, që do të të pranojë e madje që është i vetmi që nuk të kthen kurrë kurrizin, dhe në fund është i vetmi që nëse mbushesh me të do të të japë përmbushjen dhe satisfaksionin përfundimtar. Nëse karriera është idhulli yt, nëse dështon në karrierën tënde ajo nuk do të të falë kurrë, nuk do të vdesë për mëkatin tënd, nuk do të të japë shfajësimin, paqen që kalon çdo imagjinatë njerëzore dhe as nuk do të të japë satisfaksionin final, por nuk është kështu me Krishtin. Kjo është e vërtetë nëse jetojmë për familjet tona, nëse jetojmë për Kishën, nëse jetojmë për çdo lloj ambicie tjetër. Por Jezus Krishti vdiq në kryq sepse idhujtaria jote është një ofendim ndaj Perëndisë. Por kur ti e kupton që ai ishte personi i duhur dhe i vullnetshëm për të paguar borxhin që ti me idhujtarinë tënde i shkaktove vetes ndaj Perëndisë, dhe nëse ti e bën Krishtin qendrën e jetës tënde, nëse ndërton mbi të, nëse jeton për të, nëse shikon dhe vlerëson vlerën e pafundme të asaj dashurie sakrifikuese, nëse e lejon veten që të rrëmbehesh nga kjo gjë, bukuria e këtij realiteti, e Krishtit do të të ndryshojë zemrën tënde, tërheqja ndaj idhujve do të vijë duke u dobësuar e venitur po kështu edhe skllavëria ndaj tyre, do të jesh për herë të parë i lirë. Dashuria për Krishtin do të vijë duke u forcuar saqë edhe pse do të vazhdosh të përdorësh gjërat e krijuara nga Perëndia për të na shërbyer ne, këtë herë nuk do ta gjesh veten të robëruar nga ato. Krishti është i vetmi Zot apo themel që nëse ndërton mbi të nuk do të të rrëzojë kurrë, nuk do të të robërojë, nuk do të të dështojë apo përjashtojë kurrë, por do të të plotësojë e pranojë, e madje aftësojë për të përjetuar atë, këtë jetë dhe krijesën e Perëndisë në një nivel krejt tjetër dhe të ri.

Kjo është një mënyrë për prezantimin e ungjillit. Kjo është teoria apo linjat përmes së cilave një prezantim i ungjillit duhet të qëndrojë. Javën që vjen unë do të jap një mesazh tipik ungjillizues për t’jua ilustruar më mirë mënyrën se si mund të shpallim ungjillin me të tjerët. Por deri atëherë “shenjtëroni Zotin Perëndinë në zemrat tuaja dhe jini gjithnjë gati për t’u përgjigjur në mbrojtjen tuaj kujtdo që ju kërkon shpjegime për shpresën që është në ju” (1Pjet. 3:15). AMEN.

02-Profeti Jona: Kuptimi i Ungjillit

Nga seria “Profeti Jona: Kuptimi, Komunikimi dhe Mishërizimi i Ungjillit”

Javën e kaluar ne filluam një studim të shkurtër e të shpejtë të librit të profetit Jona. Qëllimi ynë për këtë studim është që të inkurajohemi dhe instruktohemi se si të ndajmë ungjillin me këtë botë që vuan nën shtypjen e mëkatit. Pamë që edhe pse një nga metodat më të përdorura dhe Biblike për ungjillëzim është përdorimi i Ligjit Moral, pra i 10 Urdhëresave si një instrument për ti drejtuar njerëzit për tek Krishti, ky instrument duhet përdorur me kujdes dhe me shumë preçvizion. Arsyeja ka të bëjë me kontekstin Shqiptar. Kur ne përmendim Ligjin Moral njerëzit mendojnë se ne po u bëjmë thirrje atyre për tu bërë më të shenjtë me forcat e tyre, për të bërë thjesht një pastrim të pjesshëm apo total të jetës së tyre. Në këtë kontekst, ata jo vetëm që nuk drejtohen për ta hedhur tërë shpresën e tyre për tek Krishti për drejtësi përpara Perëndisë dhe për të pasur një marrëdhënie personale e jetike me Krishtin, por mbi të gjitha shtyhen të mendojnë se ata janë pjesërisht apo përgjithësisht të drejtë, dhe se ne po u bëjmë thirrje atyre për të reformuar edhe ato pak aspekte apo momente të jetës së tyre për të qenë plotësisht në rregull me perëndinë. Në një komb me prejardhje myslimane, ortodokse dhe katolike kjo është mënyra se si kuptohet predikimi i Ligjit. Në këtë kontekst, thamë që është më mirë që të përdoret koncepti i idhujtarisë si përkufizimi kryesor dhe frontal i mëkatit. Pra, u duhet treguar njerëzve se ata po ndjekin krijesën në vend të Krijuesit, se ata po besojnë, adhurojnë, shpresojnë apo varen nga krijesa dhe jo nga Krijuesi. Ne duhet tu tregojmë njerëzve se janë robër të idhujve të tyre, se idhujt nuk të falin, nuk vdesin në kryq për ta, përkundrazi ato vetëm sa shkaktojnë varësira dhe se të shkatërrojnë jetën.

Por përpara se sa ne të mësojmë se si përdoret koncepti i idhujtarisë për ungjillëzim, se si zbulohet idhujtaria në personin që kemi përballë, ne duhet të zbulojmë idhujtarinë në zemrat tona dhe të mësojmë se si ta adresojmë atë përmes predikimit të ungjillit ndaj vetvetes. Pra, përpara se sa koncepti i idhujtarisë të jetë një metodë që ne përdorim ndaj të tjerëve, ajo duhet të jetë më parë një metodë që ne duhet të përdorim ndaj vetes tonë. Ky është qëllimi i Librit të Profetit Jona. Libri i Jonës është një ironi. Jona u dërgua për të predikuar mesazhin e dënimit dhe të shpëtimit paganëve idhujtar, dhe në këtë proçes ai zbulon idhujtarinë brenda zemrës së tij. Përpara se sa ai të adresoje idhujtarinë e të tjerëve ai duhej të ballafaqohej me idhujtarinë e tij. Në këtë kontekst, Jona 2:9 është përmbledhja e vetë historisë së Jonës: “Ata që jepen pas kotësive të rreme braktisin hirin që u takon atyre.” Nëse ne nuk kuptojmë idhujt ne nuk mund të jemi në gjendje që të bëjmë ungjillëzim dhe mision. Idhujt na ndihmojnë për të kuptuar ungjillin.

Keqkuptimi i Jonës

Libri i Jonës më kujton filmin “Shqisa e Gjashtë” me Buce Willing. Tek shikon këtë film për herë të parë mendon se kupton se çfarë po ndodh, deri në momentin që mbaron filmi. Vetëm në fund zbulon se gjatë gjithë kohës filmi kishte një kuptim dhe drejtim tjetër nga ai që të kishte bërë të mendoje. Rrjedhimisht vetëm kur e shikon për herë të dytë apo të tretë jo vetëm që vë re detaje që të patën shpëtuar herën e parë, gjë që ndodh me çdo film, por mbi të gjitha kupton interpretimin e vërtetë të ngjarjeve të filmit, kupton që e ke keqkuptuar plotësisht filmin herën e parë dhe në fund të duket sikur ke parë një film plotësisht të ri dhe të ndryshëm nga i pari. Kjo është aftësia e shkrimtarit të atij filmi si edhe i librit të Jonës.

Në fillim Jona u urdhërua nga Perëndia që të shkonte e të predikonte mesazhin e dënimit dhe të shpëtimit një populli pagan e idhujtarë. Ai rebelohet dhe në vend që të udhëtojë drejt lindjes për tek qyteti i Ninevesë në Irakun verior ai udhëton drejt perëndimit, qytetit të Tarshish në jug të Spanjës. Pse? Supozimi i parë i njerëzve është se Jona ka frikë. Ai është urdhëruar që të shkojë drejt qyteti të madh të Ninevesë dhe do të ishte normale që ai të kishte frika nga çfarë do ti ndodhte atij atje. Ndoshta mesazhi i tij nuk do të mirëpritej, ndoshta ai do të dështonte, mund të burgosej, persekutohej, mund të kapej rob e përfundonte në skllavëri. Herën e parë që çdokush lexon librin e Jonës mendon se ai po i ikën Perëndisë sepse ka frika nga çfarë do ti ndodhë atij në Nineve. Por Perëndia e gjen atë, e bën të mendohet thellë e të pendohet në barkun e peshkut të madh, Perëndia e fal, dhe kështu Jona niset më së fundi për ti predikuar qytetit të frikshëm të Ninevesë. Dhe kështu tek Jona 3:5 ne lexojmë se “Atëherë Niniveasit i besuan Perëndisë, shpallën një agjërim dhe u veshën me thes, nga më i madhi deri te më i vogli nga ata.” Dhe përfundimi i lumtur i historisë duket sikur është Jona 3:10 ku lexojmë se “Kur Perëndia pa atë që bënin, domethënë që po ktheheshin nga rruga e tyre e keqe, Perëndia u pendua për të keqen që kishte thënë se do t’u bënte dhe nuk e bëri.” Nëse supozimi ynë fillestar mbi motivet e refuzimit të Jonës do të ishte i drejtë, atëherë këtu duhej të përfundonte historia e Jonës. Pra, Jona, me ndihmën e Perëndisë fiton mbi frikën e tij dhe populli i Ninevesë shpëtohet. Kjo është mënyra se si njerëzit e kuptojnë librin e Jonës kur e lexojnë për herë të parë, dhe madje kjo është edhe mënyra se si shumica e predikuesve e predikojnë këtë libër edhe pse e kanë lexuar më shumë se sa një herë.

Interpretimi i Vërtetë i Jonës

Problemi me këtë interpretim është se libri i Jonës mbaron me kapitullin e katërt. Jona 4 është nga ato përfundimet surprizë të historisë pasi jo vetëm që historia vazhdon, por çfarë vazhdon më tej është reagimi negativ i Jonës i cili na habit mjaft. Jona 4:1-3  thotë “Por kjo nuk i pëlqeu aspak Jonas, i cili u zemërua. ² Kështu ai iu lut Zotit, duke thënë: “Ah, o Zot, a nuk ishte vallë kjo që unë thoja kur isha akoma në vendin tim? Prandaj ika në fillim në Tarshish, sepse e dija që je një Perëndi i mëshirshëm dhe plot dhembshuri, i ngadalshëm në zemërim dhe me shumë dashamirësi, dhe që pendohesh për të keqen e hakërruar. ³ Tani, pra, o Zot, të lutem, ma hiq jetën, sepse për mua është më mirë të vdes se sa të rroj”.” Shikomë këtu që Jona është i xhindosur nga inati që ka ndaj shtrirjes së mëshirës së Perëndisë. Jona thotë-ja, unë e dija që ju jeni një Perëndi i mëshirshëm, e dija, e dija. Ti je i gatshëm të falësh këdo, në çdo vend dhe në çdo kohë. E dija që ishe i tillë, që nuk të zihet besë se ti bën çtë duash me mëshirën tënde. Kështu së pari na habit reagimi i Jonës, por së dyti na habit edhe motivi i Jonës për tërbimin e tij ndaj mëshirës së Perëndisë. “Prandaj ika në fillim në Tarshish, sepse e dija që je një Perëndi i mëshirshëm.” Jona nuk kishte frikë nga dështimi i shërbesës së tij në qytetin e Ninevesë, por nga suksesi i tij atje. Jona kishte frikë nga suksesi i predikimit të tij atje. Motivi i tij nuk ishte frika por urrejtja. Ai urrente paganët, urrente idhujtarët, urrente Nineveasit që ishin pushtuesit e vendit të tij. Kështu, duke qenë se ata që e lexojnë Jonën për herë të parë nuk e vënë re frikën e tij për sukses për shkak të urrejtjes në zemrën e tij, ata edhe e keqinterpretojnë librin e Jonës. Jona, si çdo njeri normal në botë e do vendin e tij, popullin dhe të afërmit e tij, Jona ishte patriot. Por Jona kishte një patriotizëm të shfrenuar, në fakt të mëkatshëm. Ai kishte një patriotizëm idhujtar për vendin e tij, për interesat e kombit të tij, për popullin e tij. Çfarë ne kemi në këtë histori është një njeri i cili e ka kthyer në idhull interesat e kombit të tij, krenarinë kombëtare, krenarinë racore, krenarinë klasore, aq sa ai dëshiron më shumë shkatërrimin dhe dënimin e përjetshëm në ferr të krijesave të Perëndisë se sa predikimin e hirit dhe mëshirës së Perëndisë ndaj tyre. Jona do ti shikojë Nineveasit të vdekur dhe jo të gjallë pasi kështu do të ishte më mirë për Izraelin, si në aspektin politik, ashtu edhe ekonomik. Jona kishte një dashuri idhujtare për kombin e tij, ta tij lloji që përfundon në mizori sociale, në gjenocide, në luftëra ndëretnike, në holokauste apo varre masive.

Pra, Jona nuk mund të ungjillëzojë siç duhet këta paganë idhujtarë për shkak të idhujve në zemrën e tij. Kjo është ironia në librin e Jonës. Ai është në fakt idhujtari kryesor në këtë histori dhe jo populli i Ninevesë.

Aplikimi

Le ta aplikojmë çfarë u tha më sipër në jetën tonë. Le të vëmë re se si ne mund ti zbulojmë idhujt që fshihen në zemrën tonë, dhe së dyti se si mund ti adresojmë ato me mesazhin e ungjillit.

Si të Zbulojmë Idhujt që Fshihen

Së pari, vini re se si mund të zbulojmë idhujt që fshihen në zemrën tonë. “Tani, pra, o Zot, të lutem, ma hiq jetën, sepse për mua është më mirë të vdes se sa të rroj”. ⁴ Por Zoti i tha: “A të duket e drejtë të zemërohesh kështu?”,” (Jona 4:3-4).[1] Jona në fakt po thotë përmes këtyre fjalëve “Nëse këta njerëz vazhdojnë të ekzistojnë dhe të jenë kërcënim për interesat politike dhe ekonomike të Izraelit, unë nuk dua të jetoj fare. Hajde Perëndia, zgjidh, ose mua ose ata, dhe nëse zgjedh ata unë as nuk dua të jetoj fare.” Këtë madje ai e thotë edhe një herë të dytë tek Jona 4:9 ku deklaron se është aq i inatosur sa është gati të vdesë nga inati. Ky lloj reagimi tradhton prezencën e idhujtarisë në jetën tonë. Pse dhe si?

Është shumë e vështirë që të zbulosh se për çfarë jetojnë njerëzit nëse thjesht i pyet ata. Është shumë e vështirë të zbulosh se çfarë i shtyn përpara njerëzit në jetë. Njerëzit mund të të përgjigjen, por kjo nuk do të thotë se është përgjigja e vërtetë. Besimtarët të japin përgjigje biblike: Unë jetoj për lavdinë e Perëndisë, për ungjillin e Krishtit, për avancimin e Mbretërisë. Jo-besimtarët sigurisht që do të thonë se jetojnë dhe përpiqen për fëmijët e tyre, për familjet, për ambiciet politike etj. Në fakt, në vetvete këto përgjigje të jo-besimtarëve janë mjaft idhujtare dhe të mëkatshme, por realiteti është shumë më i thellë se kaq jo vetëm tek ata por edhe ndër besimtarë.

Mënyra më e mirë për të zbuluar se për çfarë jeton në këtë botë, se cila është ajo gjë që i jep kuptim dhe ambicie për të jetuar këtë jetë janë makthet apo ëndrrat e frikshme. Ose e thënë ndryshe: Çfarë është ajo gjë, që nëse e humbet, të bën të humbasësh dëshirën për të jetuar? Çfarë është ajo gjë që nëse e humbet, jeta nuk ka më kuptim për ty? Ai është idhulli yt, të cilin Perëndia e urren, dhe të cilin Perëndia të thërret që ta shenjtërosh e reformosh. Ajo gjë që të bën ty të ecësh përpara në jetë është Perëndia yt i vërtetë, objekti i vërtetë i besimit tënd, i adhurimit tënd, dhe madje edhe i shfajësimit tënd përpara botës.

Për shembull: Nëse ti po njihesh me dikë me qëllim për tu martuar me atë njeri, dhe nëse kjo marrëdhënie po shkon shumë mirë dhe ti po bën planë për tu martuar me këtë person, nëse ndahesh dhe ti humbet të tërë dëshirën për të ecur përpara në jetë, atëherë ti e kishe ngritur këtë person ne nivelin e Perëndisë, ky njeriu ishte idhulli yt, dhe si rrjedhim edhe mëkati yt. Si do të reagonit ju bashkëshorte apo bashkëshortë të kësaj bashkësie nëse partneri juaj do të ndërronte jetë dhe do të shkonte tek Krishti? Çfarë do të ndodhte me ju prindër nëse fëmija juaj do të vdiste përpara jush? Nëse do të ndalonit së funksionuari, nëse do të humbisni tërë vullnetin dhe dëshirën tuaj për të jetuar, për të funksionuar, për të falënderuar e adhuruar Perëndinë dhe shërbyer atij me çfarë ju ka mbetur, atëherë ju jeni idhujtarë, mëkatarë e fajtorë përpara Perëndisë, njerëz që nuk e keni kuptuar ungjillin, që nuk i keni besuar plotësisht tërë qenien tuaj Krishtit. Cila është përmbajtja e ëndrrave të këqija që ju shihni natën? Çfarë tragjedie apo humbjeje ju frikëson më shumë në këtë jetë? Familja, fëmija, profesioni, arsimimi, liria, paraja, respekti, pushteti, nderimi, shëndeti? Çfarë të bën ty të xhindosesh nga inati? Të urresh nuk është mëkat në vetvete. Perëndia urren dhe ai ende është i shenjtë. Ai urren mëkatin ashtu sic mund dhe duhet ta urrejmë edhe ne. Ai inatoset nga mëkati ashtu siç duhet të na inatosë edhe ne. Por çfarë shkakton furi e tërbim inati në ty? Çfarë është ajo që nëse e humbet, të humbet edhe dëshirën tënde për të jetuar? Çfarë të bën ty që të mbash mëri, të bëhesh idhnak apo idhnake? Çfarë është ajo gjë që nëse të cenohet, të bën të pamundur që të falësh plotësisht, menjëherë, dhe me gëzim, pasi e tillë duhet të jetë falja biblike. E plotë, e menjëhershme, dhe me gëzim. Çfarë është ajo që të bën të reagosh kështu? A është për ty dashuria për Krishtin një abstraksion apo një realitet? A e rrëfen Krishtin so Perëndinë tënd vetëm me gojë apo është një realitet i brendshëm që kontrollon dhe dominon mbi çdo ndjenjë dhe reagim që vjen nga njeriu i vjetër brenda teje?

Le ta shikojmë këtë në kontekstin e Ligjit Moral, të 10 Urdhëresave. Urdhëresa e Parë thotë “Nuk do të kesh perëndi të tjerë para meje” (Eksodi 20:3). Kjo urdhëresë nuk është rastësisht në krye të listës. Të gjitha urdhëresat e tjera bazohen dhe ngrihem mbi këtë. Asnjë nga nëntë urdhëresat që vijojnë nuk thyhen pa u thyer më parë urdhëresa e parë. Për shembull urdhëresa “Mos gënje,” një nga urdhëresat që thyhet më shpejt e më shpesh nga Shqiptarët. Nuk është e mjaftueshme që të themi se shqiptarët gënjejnë pasi janë mëkatarë. Kjo dihet. Por nëse njëri prej nesh gënjen, kjo do të thotë se për atë moment, për atë ççështje, diçka tjetër veç Krishtit ishte më e rëndësishme për ne. Ndoshta është provimi njerëzor, ne kemi frikë se mos na bie fytyra në tokë, ndoshta është paraja. Ne jemi gati që të kompromentojmë të vërtetën thjesht për të marrë diçka. Pse? Sepse ajo “diçkaja” është më e rëndësishme për ne në atë moment se sa Jezus Krishti. Nën çdo veprim mëkatar që bie në njërën prej nënë urdhëresave fshihet mëkati i idhujtarisë. Dhe nën çdo akt idhujtarie fshihet mungesa jonë e besimit ndaj ungjillit dhe Krishtit. Kur të kuptomë plotësisht këtë gjë, ne do të kuptojmë më mirë veten tonë, njerëzit që na rrethojnë, si dhe mënyrën se si ne bëjmë ungjillëzim. Duke u kthyer tek shembulli i dy personave që po njihen për tu martuar. Personi që e kanë lënë dhe ka humbur dëshirën për të jetuar po thotë përmes veprimeve tij apo të saj: Po, po, po Jezus Krishti, por ky personi që nuk më do më është ajo gjë që më bën të lumtur, që mi jep kuptim jetës, që më bën të jetoj.

Gjithsecili prej nesh e bën këtë gjë. Të gjithë ne jemi fajtorë për mëkatin e idhujtarisë. Të gjithë ne jemi si Jona, kuptojmë që jemi të thirrur për të predikuar hirin, kur ne vetë nuk e kemi kuptuar vërtetë hirin. Në rrëfejmë se jemi mëkatarë të shpëtuar sola gratia, vetëm nga hiri sovran i Perëndisë, ndërsa thellë brenda nesh ne besojmë në shfajësimin përmes meritave tona. Kjo është arsyeja për Jona, në fund të detit, kur po përpiqej që të kuptonte se çfarë po ndodhte me të, deklaron se “Por unë me zëra lëvdimi do të ofroj flijime dhe do të plotësoj betimet që kam bërë. Shpëtimi i përket Zotit“” (Jona 2:9). Deklarimi se shpëtimi i takon Zotit e bën Jonën 2:9 vargun qendror të tërë Biblës. Ky ëshë thelbi i mesazhit të tërë Biblës, shpëtimi i takon Perëndisë. Ne të krishterët e besojmë dhe e kuptojmë këtë gjë, të paktën deri në një farë mase, mjaftueshëm për të përfituar shpëtimin. Problemi me të krishterët dhe idhujtarit e tyre është se shumica e ungjillit qëndron në kokë dhe nuk zbret e gjitha në zemër. Vetëm kur ndodh kjo, arrihet pjekuria e besimit. Vetëm kur ndodh kjo ne shikomë jo-vetëm idhujtarinë e të tjerëve por edhe tonë shikojmë jo-vetëm lëmishten në sytë e të tjerëve por edhe trarin në syrin tonë. Dhe vetëm atëherë ne kemi kuptuar e filluar proçesin e vërtetë të shenjtërimit, vetëm atëherë jemi të gatshëm e të aftë për të ungjillëzuar të tjerët. E njëjta gjë ndodhi me Jonën, vetëm kur ai kuptoi se ai ishte një mëkatar i shpëtuar nga hiri, kur ai kuptoi ekzistencën e idhujve në zemrën e tij, vetëm atëherë ai pati pendim të vërtetë, ose të paktën një pendim në një nivel të ri më të lartë dhe më gjithpërfshirëse. Vetëm kur ndodh kjo ju jeni një nejri i ri, më i dashur, më i hirshëm, më pak gjykues, më i mëshirshëm, më pak lokalist, klasor, racist, përjashtues, më mikpritës, dhe i gatshëm për të shkuar kudo me ungjillit e hirit të Perëndisë. Përpara të bërit e ungjillëzimit vjen të qenit apo të përjetuarit e ungjillit.

Si të Përdorim Ungjillin

Së dyti, vini re si si mund të përdorim ungjillin për të adresuar idhujt në zemrën tonë. Cfarë duhet të bëjmë që ungjilli të zbresë nga koka drejt e në zemrën tonë? Kuptohet që nga mënyra se si shtrohet pyetja, që ne nuk mund të besojmë se me pak më shumë punë e vullnet ne mund të ndreqim vetveten, se mund të bëhemi të krishterë më të mirë me më pak idhuj. Cfarë ne duhet të bëjmë është ti deklarojmë ungjillin vetes, teologjinë e hirit sovran të Perëndisë. Ne duhet ti predikojmë e kujtojmë vetvetes premtimet dhe ofertat e ungjillit. Vini re parimin i cili është ky: Fuqia Zëvendësuesë e Afeksioneve të Reja. Askush nuk mund të ndryshojë apo bëjë të vdesë huqet e vjetra thjesht nga vullneti mendor. Askush nuk mund të lërë pas idhujt thjesht duke i vënë qëllim vetes. Pse? Sepse konstrukti i zemrës tonë nuk e lejon një gjë të tillë. Zemra e njeriut është e konstruktuar në mënyrë të tillë nga Perëndia, që e bën të detyrueshme për zemrën që të ketë një objekt ndjenjash. Zemra jonë ka nevojë që të dojë diçka, të mendojë natë e ditë për diçka, të jetë pasionante për diçka. Kështu jo vetëm që është e rrezikshme por është edhe e pamundur që ta lësh zemrën e njeriut pa një objekt ndjenjash. Kjo do të thotë që nëse diçka është idhull për zemrën tonë, ky idhull duhet zëvendësuar me diçka tjetër. Ose ndryshe, dashuria për këtë idhull duhet zëvendësuar me një afeksion superior ndaj një objekti superior. Zemra jonë ka nevojë për një afeksion më të fortë e më të lartë ndaj një objekti më superior se sa idhulli, dhe ky mund të jetë vetëm Perëndia. Një drogaxhi nuk mund të lërë drogën thjesht duke i thënë vetes “Lëre drogën.” Ai njeri duhet të zbulojë një objekt superior për afeksionet e tija, një objekt dashurie që do ti nxisë atij afeksione superiore, më të fuqishme se sa ato për drogën. Fuqia zëvendësuese e afeksioneve të reja është metoda e ungjillit. Që ne të superojmë dashurinë ndaj idhujve tona ne na duhet një pasion i ri më i fuqishëm e gjithzotërues. Kjo është metoda e thyerjes së fuqisë dhe tërheqjes së idhujve në jetën tonë. Të krishterë, mbani mend se çfarë nuk mund të shkatërrohet mund të shpronësohet. Për një të droguar, nëse tërheqja ndaj drogës nuk mnd të shkatërrohet plotësisht deri ditën që vdes, ajo mund të shpronësohet dhe zëvendësohet me një afeksion tjetër më të fuqishëm, me një dashuri tjetër më ta madhe ndaj një personi tjetër më të lartë. Kjo është mënyra Biblike e adresimit të idhujve. Këtë e shikon të ilustruar edhe në stadet e njeriut në jetë. Kur ishim të vegjël na pëlqente që ta kalonim kohën duke luajtur, tani na pëlqen që ta kalojmë kohën duke bërë para. Dashuritë më të forta zëvendësojnë dashuritë e vjetra. Jakobi e donte Rakelën për gruan e tij dhe ishte gati që të punonte 7 vjet për Labanin. Përse? Sepse dashuria për Rakelën ishte më e fortë se sa lodhja apo tortura që i shkaktonte Labani.

Pra së pari ne duhet të zëvendësojmë afeksionet e vjetra me afeksione të reja më të fuqishmë dhe gjithzotëruese. Por kjo nuk do të mjaftonte nëse afeksionet e reja nuk do të ishin të drejtuara ndaj Krishtit. Krishti duhet të jetë objekti i afeksioneve tona, vetëm atëhere ne do të shpëtojmë nga idhujtaria jonë, evetem atëherë do të jemi vertete të lirë nga atraksionet e kësaj bote, nga kërcënimet e kësaj bote, nga ofertat e kësaj bote, nga presionet e kësaj bote. Kjo do të thotë që ne duhet të mendojmë më shumë për Krishtin, për kush është ai, për çfarë ai bëri për ne, për trashëgiminë që ne na është dhënë si dhuratë nga Ati, për birësimin tonë dhe bekimet e përfitimet që sjell ajo. Mendoni në momentin e tundimit se si Krishti, Personi i Dytë i Trinisë, edhe përse kishte tërë botën u mishërizuar që të vdiste për ne. Ai kishte gjithçka veç nesh. Dhe kështu dashuria, dëshira që kishte për të na bërë të tijët ishte shumë më e fortë se sa tundimet e kësaj bote, më e fortë se sa ankthet e Getsemanesë, më e fortë se sa urrejtja e Perëndisë që u derdh mbi të në kryq. Krishti zëvendësoi frikëm me dashurinë. Ne ishim Rakela e tij, dhe ai ishte gati që të bënte gjithçka vetëm që të na kishte ne. Kur meditojmë mbi këtë Krisht ne jo vetëm që shikojmë shembullin e fuqisë zëvendësuesë të afeksioneve të zemrës së një personi, por mbi të gjitha shikojmë një Krisht si objektim më të lartë që mund të ekzistojë për afeksionet tona. Kur ne shikojmë këtë Krisht, kur e kuptojmë atë, kur shpenzojmë kohë me të, kur e shijojmë atë, marrëdhënien me Atin, bekimet e tij, dorën e tij mbi jetën tonë, kur përjetojmë ungjillin e Perëndisë në jetën tonë, Fryma e Shenjtë do të na mbushi me afeksione të reja, me një dashuri të re shumë më të fortë se sa çdo lloj afeksioni ndaj kësaj bote. Kur ne shikojmë këtë dashuri të Krishtit, ai bëhet para syve tonë një diçka kaq e bukur sa që të bën që ti kthesh kurrizin të gjitha gjërave të tjera. Kjo është ënyra se si ne duhet të aplikojmë balsamin e Ungjillit zemrave tona në momentin kur e shikojmë veten të tunduar nga idhujt e kësaj bote. Le të kujtohemi për Kol. 3:3-4 “sepse ju keni vdekur dhe jeta juaj është fshehur bashkë me Krishtin në Perëndinë. ⁴ Kur të shfaqet Krishti, jeta jonë, atëherë edhe ju do të shfaqeni në lavdi bashkë me të.”AMEN.

 

01-PROFETI JONA: Ungjillëzimi, Jona dhe Ne

Nga seria “PROFETI JONA: KUPTIMI, KOMUNIKIMI DHE MISHËRIZIMI I UNGJILLIT”

 

Të dashur në Krishtin, sot fillojmë një seri të re studimesh, këtë radhë mbi librin e Profetit Jona. Synimi im është që përmes kësaj serie gjithsecili prej nesh të inkurajohet për të bërë ungjillëzim. Në Predikimin në Mal (Mateu 5-7) Krishti nga urdhëron që të jemi kripa e tokës dhe drita e botës (Mateu 5:13-16). Tek Mateu 16:18 Krishti tha që dyert e ferrit nuk do ti rezistojnë dot Kishës që nënkupton se Kisha duhet të jetë gjithmonë në sulm dhe kurrë në pushim apo në mbrojtje. Po kështu, kur Krishti pa turmat të lodhura dhe të shpërndara si delet pa bari pati dhembshuri për ta dhe tha “E korra është me të vërtetë e madhe, por punëtorët janë pak. Lutjuni pra Zotit të të korrave që ë dërgojë punëtorë në të korrat e tij” (Mateu 9:37-38). Ne, Kisha e tij jemi punëtorët për të cilën bën fjalë Krishti, ne duhet ti bindemi thirrjes së tij. Aq me tepër që ne kemi urdhrin direkt të Krishtit “Shkoni, pra, dhe bëni dishepuj nga të gjithë popujt duke i pagëzuar në emër të Atit e të Birit e të Frymës së Shenjtë, ²⁰ dhe duke i mësuar të zbatojnë të gjitha gjërat që unë ju kam urdhëruar” (Mateu 28:19). Ne të tërë e dimë këtë thirrje që kemi por nuk jemi gjithmonë të gatshëm për ta përmbushur atë për një numër arsyesh. Mund të jetë përtacia, frika nga njerëzit, turpi se çfarë do të mendojnë ata për ne, meraku se mos krisim apo shkatërrojmë ato marrëdhënie pune, shoqërore apo familjare për shkak të predikimit të ungjillit, mund të jetë pasiguri në besimin tonë, në njohuritë tona të Biblës, apo edhe ndonjë arsye tjetër. Cilado qofshin arsyet tona, të gjitha ato përmblidhen në një fjalë të vetme: IDHUJTARI. Ne kemi zemra idhujtare dhe prandaj edhe nuk i besojmë ungjillit, premtimeve të saj, fuqisë së saj për shpëtim, mbrojtjes dhe bekimeve me të cilat shoqërohet predikimi i ungjillit. Për këtë arsye, përpara se sa ne të inkurajohemi për tu përfshirë në ungjillëzim, ne duhet të adresojmë idhujt që ndodhen brenda nesh.

Por përse duhet të flasim për idhujt në fillim, në një seri mesazhesh për ungjillëzimin? Shqipëria sot po kalon përmes periudhës së Postmodernizmit, atë periudhë historike që në Perëndim filloi me rënien e rënien e murit të Berlinit më 1989. Shumë studiues insistojnë se kjo periudhë në Perëndim ka përfunduar me sulmin ndaj Kullave Binjake në New-York në vitin 2001 dhe se që me atë ngjarje civilizimi Perëndimor e gjen veten në një segment të ri të historisë së saj. Edhe nëse kjo gjë është e vërtetë, ne dimë që lëvizjet apo periudhat Perëndimore në Shqipëri hynë me vonesë dhe dalin akoma edhe me më shumë zvarritje. Kështu që ne mund të themi me siguri që në Shqipëri ne po përjetojmë të paktën në një farë mënyre apo në disa aspekte Postmodernizmin perëndimor. Postmodernizmi është një paketë e gjerë dhe e ngjeshur idesh por ajo çfarë ka më shumë rëndësi për ne sot të dimë është konceptimi relativist që postmodernizmi i bën të vërtetës. Ajo thotë “çfarë është e vërtetë për ty mund të mos jetë e vërtetë për mua.” “Çfarë mund të jetë e mirë apo e moralshme për ty nuk është detyrimisht për mua.” “E vërteta nuk është absolute, askush nuk është gabim, dhe çdo mënyrë apo alternativë për të arritur një qëllim, si për shembull për tek Perëndia është njësoj e vlefshme dhe e vërtetë.”

Cili është efekti i këtij botëkuptimi relativist për ungjillëzimin? Historikisht ne e kemi filluar ungjillëzimin tonë me doktrinën e mëkatit. Jemi përpjekur që të përdorim Dhjetë Urdhëresat për të përkufizuar mëkatin, me qëllim që njerëzit të ndjejnë nevojën e tyre për Krishtin. Problemi është se reagimi i njeriut postmodern është: Ligji mund të jetë absolut dhe i nevojshëm për ty, por nuk është për mua. Në botën Perëndimore, nëse do ta fillonim ungjillëzimin me pyetjen diagnostikuese (siç bëhet në metodën Evangelizm Explosion): “Nëse sot do të vdisje dhe do të ndodheshe përpara Perëndisë që të kërkon se përse duhet të të lejojë në parajsë?” Shumë perëndimorë do të përgjigjeshin: Po unë nuk dua të shkoj në Parajsë! Nëse ti do ti thoje-Por në Ferr ka dhimbje e tortura fizike-ndokush edhe do të përgjigjet-Por unë jam mazokist, mua më pëlqejnë dhimbjet e torturat. Situata po bëhet dhe do të bëhet gjithmonë e më shumë e tillë edhe në Shqipëri.

Por, sikur të mos mjaftonte kjo, mënyra biblike për të ungjillëzuar duke përdorur drejtpërdrejt Ligjin ka nevojë të bëhet me kujdes shumë edhe më të madh në Shqipëri për shkak të mazhorancës myslimane apo katoliko/ortodokse. Nëse nuk e përdorim Ligjin me shumë kujdes, apo nëse e predikojmë atë përciptazi, dëgjuesit tanë do të mendojnë se ne po u bëjmë thirrje atyre për të jetuar një jetë të moralshme, për të bërë një “pastrim total shtëpie.” Kjo është arsyeja që Shqiptari të përgjigjet duke të treguar se si të parët e tyre kanë qenë të përfshirë me kishën dhe ndoshta edhe klerikë, apo se si ata jetojnë një jetë të moralshme, fëmijët i kanë në rregull, u bëjnë mirë të tjerëve, familjet i kanë të forta dhe pa probleme të dukshme molari, etj. Kjo është arsyeja përse shqiptari reagon kështu. Këtë problematikë e gjejmë tek historia e të riut pasanik me Krishtin tek Luka 18:18-30. Krishti i tha të riut që të bënte urdhërimet me qëllimin që ti ulte krenarinë dhe vetësigurinë të riut pasanik, ta dërgonte në pendim që më pas ti ofronte faljen. I riu pasanik u përgjigj se porsa i përkiste ligjit ai ishte i drejtë. Kjo përmbledh reagimin e shqiptarëve. Pra, fillimi i predikimit të ungjillit me Ligjin e Perëndisë, nëse nuk bëhet me kujdes përfundon të na dështojë në duar. Ka dy lloje dëgjuesish, antinominianë dhe legalistë. Antinominianët janë kundra ligjit të Perëndisë dhe duan të jetojnë të pavarur prej saj, duan të jenë “vetvetja”. Legalistët nga ana tjetër, e pëlqejnë ligjin e Perëndisë, por meqë nuk njohin hirin e përdorin ligjin dhe Perëndinë për të jetuar një jetë më të mirë tokësore. Ligji dhe Perëndia për ata është për interes. Kështu predikimi ynë nuk pranohet nga nga shqiptari antinominian/postmodern pasi ai do të jetojë sipas qejfit të tij. Nga ana tjetër predikimi ynë dëgjohet nga legalistët si thirrje për të bërë një jetë legaliste, dhe përgjigja e tyre është-Unë po e bëj tashmë një gjë të tillë!

Kështu, duke u bazuar si tek përgjigja e Krishtit ndaj të riut pasanik, ashtu edhe siç do ta shohim tek historia e Profetit Jona, unë sugjeroj që prezantimit të ungjillit dhe i nevojës së njeriut për Krishtin dhe Kryqin e Tij duhet bërë duke përdorur konceptin e idhujtarisë. Pra qëllimi im në këtë seri predikimesh është që të kuptojmë mëkatin tonë dhe të të tjerëve më mirë e më shpejt, të kuptojmë më mirë ungjillin për veten tonë dhe si rrjedhim të jemi të aftë për tua shpallur atë më mirë të tjerëve.

Idhujtaria, Jona dhe Ne

Idhujtari si temë predikimi është një instrument që përpara se sa ne ta përdorim atë mbi të tjerët, ne duhet ta përdorim atë mbi veten tonë. Pra, në një farë mënyre, kuptimi i idhujtarisë na ndihmon që më parë të jemi diçka dhe pastaj të bëjmë diçka. Kur e lexon Librin e Profetit Jona për herë të parë mendon që tema e librit është ungjillëzimi dhe misioni. Jona 1:1 -2 thotë “Dhe fjala e Zotit iu drejtua Jonas, birit të Amitait, duke thënë: ² “Çohu, shko në Ninive, qytet i madh, dhe prediko kundër tij, sepse ligësia e tyre është ngjitur përpara meje”.” Është e qartë që Jona mori thirrjen për të shkuar në mision dhe për të ungjillëzuar popullsinë në qytetin e Ninivesë që ishte kryeqyteti i Perandorisë Assiriane që ndodhej në brigjet e lumit Tigër pranë qyteti Mosul në veri të Irakut të sotëm. Fakti që Perëndia e thirri Jonën për ta dërguar tek ai qytet të bën të mendosh se kishte shpresa, apo se Perëndia pat dhënë hir për konvertimin e atij qyteti pasi për çfarë arsye tjetër duhej dërguar atje Jona të Predikonte pendimin? Por nëse studiohet ky libër me kujdes, do të vihet re që ky libër nuk ka për temë qendrore misioni por idhujtarinë. Tek lutja e Jonës (Jona 2), që në një farë mënyre është një nga pikat kulmore të këtij libri, Jona shfaq që ai e kupton se çfarë Perëndia po vepron në atë vetë kur thotë literalisht “Ata që jepen pas kotësive të rreme braktisin hirin që u takon atyre” (vargu 9, përkthimi im). Ironia në këtë libër është që përpara se sa Jona të shkonte dhe tu predikonte dënimin dhe hirin paganëve idhujtarë, atij iu desh që të adresonte idhujtarinë në zemrën e atij vetë. Atij iu desh që të bëhej diçka përpara se sa të bënte diçka. Ky është edhe qëllimi që Fryma e Shenjtë ka për ne në kohën e sotme. Edhe pse Jona është një predikues ungjillor, ai vetë ka probleme me idhujtarinë dhe madje edhe po aq të mëdha sa edhe të atyre paganëve drejt të cilëve është dërguar të predikojë. Këtë gjë na e thotë edhe Rom. 1-3, “Nuk ka asnjeri që të kuptojë, nuk ka asnjeri që të kërkojë Perëndinë. ¹² Të gjithë kanë dalë nga udha e tij, që të gjithë janë bërë të padobishëm, nuk ka asnjë që të bëjë të mirën, as edhe një” (Rom.3:11-12). Paganët e bëjnë idhujtarinë e tyre në mënyrë të hapur, ndërsa populli i Perëndisë ka mënyrat e tija të kamufluara për ta fëlliqur veten me gjëra idhujtare. Kjo është arsyeja përse ne nuk jemi të dhënë pas ungjillëzimit dhe misionit, apo përse nuk jemi efektiv në ungjillëzimin tonë. Nëse ne nuk kuptojmë idhujtarinë ne nuk mund të bëjmë ungjillëzim e mision. Ne këtë seri predikimesh unë do të kap tre çështje: Së pari, idhujtaria na ndihmon që të kuptojmë zemrat tona, ti predikojmë ungjillin zemrave tona me qëllim që të jemi ungjilltarë të mirë. Do të shikojmë se Jona nuk e kuptonte mirë hirin për veten e tij dhe si rrjedhim nuk ishte i aftë për tua predikuar atë të tjerëve. Ky do të jetë mesazhi i parë. Mesazhi i dytë do të jetë mbi mënyrën se si idhujtaria na ndihmon për tu komunikuar hirin njerëzve të tjerë. Dhe Mesazhi i tretë do të jetë se si kuptimi i idhujtarisë na ndihmon për ta mishëruar ungjillin si bashkësi përpara botës që na vëzhgon. Kjo seri do të ketë katër predikime. Sot do të bëjmë një hyrje mbi këtë libër, dhe në tre javët në vazhdim do të studiojmë hollësisht ato tre mesazhe për të cilat fola më sipër.

Jona në Kontekstin e Historisë së Shpëtimit

Jona jetoi rreth viteve 780 P.K, dhe ai ishte një Profet i Perëndisë që shërbente në Mbretërinë e Veriut (2 Mbret.14:25) gjatë mbretërimit të mbretit Jeroboam II. Në atë kohë perandoria më e fuqishme në botë ishte ajo e Asirianëve, një makinë brutale dhe gati e plotfuqishme lufte që i shkaktonte frikë tërë botës, përfshi këtu edhe Izraelin. Frika ndaj Asirianëve ishte idhujtaria dhe mëkati i Izraelit. Sa për Jonën, ai nuk ishte vetëm një profet i Perëndisë por edhe një patriot i mirë. Patriotizmi i tij ndaj Izraelit, urrejtja e tij ndaj kësaj fuqie pagane, e kombinuar me frikën se mos ndoshta Perëndia do të tregohej i mëshirshëm ndaj Asirianëve e bëri Jonën që të mos udhëtonte drejt lindjes, Irakut të Veriut ku ndodhej qyteti i Ninevesë, por drejt Perëndimit, drejt qytetit të Tarshit në jug të Spanjës. Trajektorja që zgjodhi Jona ishte plotësisht diametrikalisht e kundërt me atë që i pat urdhëruar Perëndia. Kështu, historia e Jonës mund të përmblidhet si historia e një patriotizmi idhujtar. Edhe pse Perëndia ishte në një besëlidhje me Izraelin, ai ishte përsëri i interesuar në shpëtimin e pjesës tjetër të botës. Si rrjedhim përgjegjësia e Izraelit ishte që të ishte kripë dhe dritë për botën pagane, një përgjegjësi që ajo e pat harruar.

Libri i Jonës është një studim i fuqisë dhe i hirit të Perëndisë. Ai është një libër vërtetë i mbushur me mrekulli, por mbi të gjitha është prova që Perëndia është i pasur në hir dhe mëshirë. Jona e dinte këtë dhe prandaj dhe ai u përpoq që ti rezistonte asaj apo ta kufizonte atë. Jona pat mësuar çfarë shumë njerëz nuk dinë, që kur Perëndia na thërret që të ballafaqohemi me mëkatin tonë, ai e bën këtë për të na treguar mëshirën e tij, pra për të na shpëtuar. Shumë njerëz mendojnë se nëse ata nuk merren me Perëndinë edhe Perëndia nuk do të merret me ta. Por Libri i Jonas na mëson se Perëndia shikon, se është aktiv dhe se e merr mëkatin seriozisht. Nineva ishe një qytet i madh sa që iu deshën Jonës tre ditë për ti ardhur rrotull plotësisht asaj (Jona 3:3). Por mbi të gjitha ishte një qytet nuk e njihte Perëndinë e vërtetë dhe se ishte e dhënë plotësisht pas ligësisë. Por Perëndia dhe hiri i tij është më i madh se sa indiferenca e ligësia e Ninevesë, dhe Perëndia nuk pak hequr dorë nga ky qytet. Kjo është e vërtetë edhe sot. Bashkëkombasit tanë mund të injorojnë e mohojnë Perëndinë, por Perëndia nuk i mohon ata, nuk e injoron mëkatin e tyre dhe nuk refuzon që të shtrijë hirin e tij për shpëtimin e tyre.

Kjo është një e vërtetë që shumë njerëz e kanë të vështirë që ta pranojnë sot për shkak të racizmit shpirtëror që kanë në zemër. Neve na pëlqen që Perëndia ta na japë hirin e tij të pamerituar ne por jo atyre që na bëjnë apo që na kanë bërë keq ne. Momentin kur ne i refuzojmë ungjillin atyre që na kanë vrarë, torturuar, keqtrajtuar, apo që thjesht nuk janë të klasës sonë ekonomike, arsimore apo racore ne kemi rënë në kurthin e Jonës. Në atë kohë Izraelitët krenoheshin me faktin që ishin populli i preferuar e i zgjedhur i Perëndisë, që ata posedonin Shkrimet e Shenjta dhe Besëlidhjen e Hirit dhe harronin që ata ishin bërë rojtarë të këtyre margaritarëve me qëllim që të ishin një bekim dhe tua administronin e shpërndanin ato tërë botës.

Në këtë kontekst, Jona është figura përfaqësuese e Izraelit të asaj kohe apo e Kishës sot. Të Krishterët sot thonë pa fjalë “Vdeksh në vend dhe shkofsh drejt e në Ferr” kur me vepra dëshirojnë dhe mbajnë vetëm për vete hirin e mëshirat e Perëndisë të shpalosura në Fjalën e Shenjtë. Që ky ishte motivimi i Jonas e dëgjojmë nga vetë goja e tij kur i tha Perëndisë “Prandaj ika në fillim në Tarshish, sepse e dija që je një Perëndi i mëshirshëm dhe plot dhembshuri, i ngadalshëm në zemërim dhe me shumë dashamirësi, dhe që pendohesh për të keqen e hakërruar” (Jona 4:2). Fjala ungjill në Greqisht do të thotë “lajm i mirë.” Për Jonën hiri dhe falja e Perëndisë ishte një lajm i mirë për të afërmit e të dashurit e tij dhe një lajm i keq për armiqtë dhe pushtuesit e tij. Jonah nuk mund të duronte hirin e Perëndisë ndaj të ligjve. Kjo lloj vet-shenjtërie ekziston edhe sot dhe është shkaku që ne të Krishterët nuk ia ndajmë me gëzim ungjillin atyre që ne nuk i konsiderojmë të vlefshëm për ta marrë atë. Por kjo është një tregues i rëndësishëm i dy gjërave. Së pari, kjo tregon tatëpjetën tonë shpirtërore. Mëria ndaj hirit të bollshëm për të gjithë të Perëndisëështë shenjta më e sigurtë dhe më e avancuar e një tatëpjete shpirtërore. Së dyti, mëria ndaj hirit të bollshëm të Perëndisë është një shenjtë e sigurtë e injorancës që ne kemi mbi personin e Perëndisë. Jona e kuptone që Perëndia ishte Zoti i Izraelit por nuk e kuptonte që ishte në të njëjtën kohë edhe Perëndia i paganëve. Perëndia i vërtetë është Perëndia i të tërë tokës dhe i të tërë njerëzve në të. Dhe nëse emri i tij lavdërohet kur hiri i tij shtrihet mbi Izraelin e Dhiatës së Vjetër apo mbi Izraelin shpirtëror të Dhiatës së Re, po kështu emri i tij lavdërohet edhe kur po i njëjti hir shtrihet edhe mbi ata që janë jashtë saj, e madje edhe mbi mëkatarin më të tmerrshëm të kësaj bote.

Po kështu mëria e Jonës tradhton edhe injorancën që ai kishte për veten si një mëkatar si dhe mbi mënyrën e Perëndisë për shfajësim. Pali shkroi, “të gjithë mëkatuan dhe u privuan nga lavdia e Perëndisë, por janë shfajësuar falas me anë të hirit të tij, nëpërmjet shpengimit që është në Krishtin Jezus” (Rom.. 3:23-24). Ai njeri që e kupton plotësisht këtë varg reagon vetem me gëzim e mahnitje ndaj hirit shpëtues që u ofrohet të tjerëve. Nëse Jona do të kishte qenë shpirtërisht vibrant, ai do të kishte pritur me gëzim thirrjen e Perëndisë për të predikuar pendimin e faljen qytetit të Nineveas. Ai do të ishte kujtuar se si ai vetë ishte shpëtuar nga mëkatet e tija dhe se si ishte shfajësuar nga hiri i pamerituar i Krishtit vetëm përmes besimit, dhe do të kishte rendur për tek Ninevea me energji të reja. Ata që nuk janë entuziast për idenë e hirit shpëtues për të ligjtë, ata janë duke qëndruar përpara fronit të hirit të paktën pjesërisht në meritat e tyre dhe veprat e tyre dhe jo në mënyrë ekskluzive vetëm ato të Krishtit.

Mësimet e Hirit

Disa mësime që mund të nxirren nga historia e Profetit Jona janë të vlefshme edhe për ne sot. Cilat janë këto mësime. Së pari, hiri i Perëndisë duhet të jetë gjithmonë kënaqësia, gëzimi dhe ëndja e popullit të Perëndisë. Pa një ngazëllim me përulje ndaj hirit të Tij, asnjë popull, asnjë kishë, asnjë komb nuk mund të qëndrojë. Përfundimi i Jonës në barkun e peshkut ka për qëllim të na paralajmërojë për rrëzimin që na kanoset nëse nuk gjejmë ngazëllim kur hiri i Perëndisë vepron e shpëton të tjerët. Së dyti, ungjilli duhet të jetë një kujtesë e përhershme që shpëtimi ynë është një dhuratë sovrane, e mëshirshëm dhe e pameritueshme nga Perëndia, dhe aspak e ndryshme nga hiri që i jepet edhe kriminelit më të lig që mund të imagjinohet. Hiri na përul ne përpara Perëndisë, dhe hiri na ngre lart në besimin që na shpëton. Së treti, të njohësh Perëndinë është të njohësh hirin e tij. Motoja jonë është të njohim Perëndinë e ta bëjmë atë të njohur. Kjo do të thotë që ne duhet të njohim hirin e tij për veten tonë dhe të bëjmë të njohur po këtë hir madje edhe Nineveasve të kohës tonë. Perëndia na thërret sot që ta njohim atë e hirin e tij dhe ta bëjmë atë të njohur në qytetin tonë, në familjet tona, më marrëdhëniet tona, ndaj atyre që i kemi frikë, ndaj atyre që i urrejmë.